Kwaliteitszorg in het onderwijs

Kwaliteitszorg in het onderwijs draait om het monitoren, verantwoorden en bewaken van de kwaliteit van het onderwijs binnen de school of stichting. De onderwijskwaliteit diep verankeren in de cultuur van de school is niet gemakkelijk en vergt constante sturing, analyse van processen en het geven van invulling aan het waarderingskader. Kwaliteitszorg is gelukkig meer dan alleen enquêtes uitvoeren: het is een kans om constante ontwikkeling te kweken binnen je school.

Een goede kwaliteitszorg

Kwaliteitszorg gaat verder dan alleen de ‘cijfertjes’ op orde hebben. Het omvat het in kaart brengen, verantwoorden, en verder bewaken van de kwaliteit van de onderwijskwaliteit. Dat betekent enerzijds dat er verbinding wordt gelegd tussen de onderwijsresultaten en het onderwijskundig leiderschap. Anderzijds legt het stelsel van kwaliteitszorg verbinding tussen de school en haar stakeholders, bestaande uit de leerlingen, ouders, medezeggenschapsraad en de RvT.

Door deze verbindingen te leggen beschikt de school over een goed geïmplementeerd stelsel van kwaliteitszorg dat verder gaat dan alleen het waarborgen van het waarderingskader van de onderwijsinspectie. De school heeft niet alleen doelen geformuleerd en vertaald naar beleid om te voldoen aan deze eisen maar vult dit ook aan met overstijgende aanvullende ambities. Daarin komt het karakter en de ambitie van de school naar voren. Dit alles met een sluitende PDCA-cyclus.

Kwaliteitscyclus

De waarborging van onderwijskwaliteit binnen een school valt of staat bij een naadloze kwaliteitscyclus, ook wel bekend als PDCA-cyclus. Deze cyclische herziening, waarbij er periodiek een analyse wordt gemaakt op de inhoud (van bijvoorbeeld een beleidsstuk) en deze herziening daarna wordt uitgevoerd, gecontroleerd, en weer bijgestuurd, helpt je stapsgewijs bij het verbeteren van je kwaliteitszorg. De kern van een goede kwaliteitszorg is immers niet direct de uitmuntende resultaten, maar een duidelijk zicht op de status van de kwaliteit en een plan om hiermee aan de slag te gaan.

Aan de slag

De stip op de horizon: een feilloos functionerend stelsel van kwaliteitszorg dat diep is ingebed in de cultuur van de school. Iedereen neemt hun verantwoordelijkheid en brengt actief ideeën in om de kwaliteit verder te verbeteren. Maar hoe bereik je dit punt?

De eerste stap begint bij het in kaart brengen van de huidige situatie. De basis van de kwaliteitszorg begint bij het waarderingskader van de onderwijsinspectie; voldoe ik aan de wettelijke eisen die worden gesteld? Wanneer je dit in kaart hebt gebracht kun je je aanvullende ambities gaan formuleren. Wanneer deze ‘beleidsbasis’ op orde is kun je dit als startpunt gebruiken voor de vertaling naar vakwerkplannen en teamplannen. Immers, beleid is weinig waard als het niet vertaald wordt naar de praktijk in de klas. Wanneer deze zaken eenmaal op elkaar aansluiten kun je hier nog projecten uit je kwaliteitskalender aan toevoegen om je overkoepelende thema’s te gaan verdiepen. Zo ga je stap voor stap aan de slag met kwaliteitszorg in het onderwijs. Van fundering naar schoorsteen!

Tips

Om zeker te weten dat je goed onderbouwd aan de slag gaat met je kwaliteitszorg hebben we nog enkele tips:

• Zorg dat je goed in kaart brengt wie binnen jouw school allemaal bezig is met kwaliteitszorg en het bewaken van de kwaliteit. Dit om draagvlak te creëren, maar ook om extra inzichten op te kunnen doen.
• Begin met het verzamelen van alle informatie die je al hebt. Veel beleid over kwaliteit vind je al terug in het schoolplan, de schoolgids en de bestaande protocollen. Ook al ben je daarmee nog niet helemaal tevreden, neem eerst een pas op de plaats. De verbetering van deze documenten komt zodra je ze behandelt in je kwaliteitscyclus.
• Ga aan de slag met een digitaal kwaliteitssysteem. Zo bewaar je al je documenten op één plek en kun je met al je collega’s samenwerken. Ook krijg je zo een geautomatiseerde PDCA-cyclus die het plannen van je kwaliteitscyclus veel makkelijker maakt.
• Zorg dat je het niet alleen doet! Kwaliteitszorg in het onderwijs vergt constante aanpassingen en verbeteringen, en dat werkt het beste in teamverband. Scheelt ook weer in het verdelen van de taken.