De schoolgids is een wettelijk verplicht document voor scholen en heeft als doel om ouders, verzorgers en leerlingen informatie te verstrekken over de werkwijze van de school. De schoolgids is daarmee de meest geschikte plek om alle praktische informatie te omschrijven. De schoolgids fungeert daarmee als wegwijzer voor alle belanghebbenden. Het is dan ook van groot belang dat de schoolgids aan alle inhoudelijke wettelijke vereisten voldoet. Deze blog gaat in op deze vereisten, wat deze precies inhouden en hoe een school hier invulling aan kan geven.
We behandelen alle wettelijke vereisten waar een schoolgids aan moet voldoen op basis van de Wet voortgezet onderwijs 2020 en de Wet primair onderwijs. Eerst behandelen we de algemene vereisten. Deze gelden voor alle scholen, zowel in het Primair Onderwijs (PO) als Voortgezet Onderwijs (VO). Daarnaast zijn er enkele vereisten die specifiek voor PO- of VO-scholen gelden. Deze worden beschreven onder Aanvullende vereisten voor Primair Onderwijs en Aanvullende vereisten voor Voortgezet Onderwijs.
De wettelijke vereisten zijn terug te vinden in Artikel 2.92 van de WVO 2020 en Artikel 13 van de WPO. Naast de wettelijke eisen mag een school natuurlijk altijd aanvullende informatie toevoegen in de schoolgids.
Algemene vereisten voor de schoolgids
De volgende onderdelen zijn vereist voor de schoolgids voor alle reguliere PO- en VO-scholen:
De doelen van het onderwijs en de resultaten die met het onderwijsleerproces worden bereikt. Bij dit onderdeel kan worden beschreven wat de school wil bereiken met haar onderwijs en wat de recente onderwijsresultaten zijn. Van belang is hierbij dat niet enkel de resultaten zelf worden benoemd, maar dat deze ook worden toegelicht. Benoem waarom de school deze cijfers laat zien aan de ouders en leerlingen. Heeft de school de afgelopen jaren maatregelen genomen om de resultaten op het huidige niveau te brengen? Draagt een speciaal aanbod er aan bij dat deze resultaten worden behaald? Of benadrukken deze cijfers juist ruimte voor verbetering, waar de school nieuwe maatregelen voor zal nemen?
De financiële bijdrage bij de toelating tot de school. Dit onderdeel gaat over de vrijwillige ouderbijdrage, waarbij nadrukkelijk de vrijwilligheid van deze bijdrage moet worden benoemd. Het niet betalen van deze bijdrage mag geen invloed hebben op toelating tot de school en het niet voldoen aan de betaling mag ook niet leiden tot uitsluiting van de leerling bij bepaalde activiteiten. Door de vrijwilligheid van deze bijdrage uitdrukkelijk te beschrijven in de schoolgids wordt transparante communicatie bevorderd.
De rechten en plichten van de ouders, de verzorgers, de leerlingen en het bevoegd gezag, waaronder informatie over de klachtenregeling. Leerlingen en ouders/verzorgers hebben rechten en plichten, en het is belangrijk om dit ook duidelijk te omschrijven. Een onderdeel hiervan is het recht om een klacht in te dienen. In de schoolgids moet er daarom worden verwezen naar de klachtenregeling en de mogelijkheid om een klacht in te dienen. Voor de leerlingen kan daarnaast worden volstaan met het vermelden van de rechten en plichten die zijn opgenomen in het leerlingenstatuut.
De wijze waarop de school omgaat met het aannemen van materiële bijdragen of geldelijke bijdragen. Dit onderdeel duidt op eventuele sponsorgelden die de school ontvangt, waarbij de wet vaststelt dat dit het geval is wanneer de school verplichtingen op zich neemt waarmee leerlingen geconfronteerd kunnen worden. Het is niet verboden om als school sponsorgelden te ontvangen, maar het is belangrijk om te benoemen wat voor beleid de school hierom hanteert. Veel scholen volgen hiervoor het convenant sponsoring voor het primair en voortgezet onderwijs.
Het beleid over veiligheid. Bij dit onderdeel kunnen de maatregelen worden benoemd die de school treft voor het bevorderen en borgen van de veiligheid en kan er ook verwezen worden naar bijbehorende beleidsstukken zoals het veiligheidsbeleid.
De anti-pestcoördinator. De school is verplicht om een medewerker te hebben aangewezen die fungeert als aanspreekpunt in het geval van pesten en een medewerker die het beleid tegen pesten bewaakt en coördineert. In de praktijk zijn beide taken vaak belegd bij een anti-pestcoördinator. Belangrijk bij dit onderdeel is om niet alleen te benoemen dat de school beschikt over een anti-pestcoördinator, maar ook te benoemen wie deze persoon is en hoe deze bereikt kan worden.
Het samenwerkingsverband of de samenwerkingsverbanden waar de school bij is aangesloten. Bij dit onderdeel kan worden benoemd bij welk(e) samenwerkingsverband(en) de school is aangesloten, en wat dit voor de school betekent. Hoe kan de school hierdoor extra ondersteuning of een breder aanbod faciliteren?
De bevindingen en maatregelen op basis van de bevindingen in het kader van het stelsel van kwaliteitszorg. Bij dit onderdeel gaat het over hoe de school zich bezig houdt met kwaliteitszorg, waarbij het in ieder geval gaat over het bewaken van de ononderbroken ontwikkeling van de leerling, het afstemmen van het onderwijs op de voortgang in deze ontwikkeling en het vaststellen welke maatregelen ter verbetering nodig zijn. Met dit onderdeel laat de school zien hoe zij constant bezig is met kwaliteitszorg en een continue verbetering van het onderwijs.
De invulling aan het openbare karakter of de identiteit van de school door de identiteitscommissie in het geval van een samenwerkingsschool. Dit onderdeel is alleen verplicht voor samenwerkingsscholen, en gaat over hoe het unieke karakter van de school wordt gewaarborgd door de identiteitscommissie.
Aanvullende vereisten voor Primair Onderwijs
De volgende onderdelen zijn vereist voor de schoolgids voor PO-scholen, naast de bovengenoemde algemene vereisten:
Hoe de school vorm geeft aan de ondersteuning van het jonge kind. Naast de ondersteuning van leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften, zijn PO-scholen ook verplicht om de ondersteuning van het jonge kind te benoemen in de schoolgids. Hierbij kan worden aangegeven hoe de school omgaat met de aspecten die bij deze ontwikkeling komen kijken, zoals het zindelijk worden en het langer weg zijn van de ouders.
De gronden voor vrijstelling van het onderwijs. Bij het benoemen van de rechten en plichten van belanghebbenden, is het ook verplicht om de gronden voor vrijstelling van het onderwijs aan te geven, wat gaat over het verlenen van vrijstelling van deelname aan bepaalde onderwijsactiviteiten (met uitzondering van de doorstroomtoets) op verzoek van de ouders.
De wijze van totstandkoming van het schooladvies en het definitieve schooladvies. Dit onderdeel gaat over het schooladvies dat voorafgaand aan de doorstroomtoets wordt gegeven door de school. Ook het proces van komen tot het definitieve advies en eventuele bijstelling na de doorstroomtoets kan hier worden omschreven.
De wijze van het informeren van de ouders en leerlingen over de totstandkoming van het schooladvies en het definitieve schooladvies. Naast een beschrijving van de wijze waarop de school het schooladvies vaststelt en de invloed van de doorstroomtoets daarop, is het ook van belang dat de school benoemt hoe en wanneer deze informatie met de ouders en leerlingen gedeeld wordt.
Aanvullende vereisten voor Voorgezet Onderwijs
De volgende onderdelen zijn vereist voor de schoolgids voor VO-scholen, naast de bovengenoemde algemene vereisten:
De inrichting van het onderwijsprogramma voor de eerste twee leerjaren en vakoverstijgende programmaonderdelen. Bij dit onderdeel kan worden aangegeven hoe de school het onderwijs inricht in de eerste twee leerjaren van de leerling. In deze jaren ontwikkelt de leerling niet alleen in de gegeven vakken, maar ook in vakoverstijgende aspecten zoals de basisvaardigheden en het leren leren. De school moet deze programmaonderdelen ook benoemen en beschrijven hoe het personeel hierbij wordt ingezet.
Het leerlingenparticipatiebeleid. Bij dit onderdeel kan worden benoemd hoe de school leerlingen betrekt bij de vorming van het beleid van de school, en hoe dit gefaciliteerd en gestimuleerd wordt. Veel scholen doen dit middels een leerlingenraad, wat hierbij benoemd kan worden.
De invulling van de maatschappelijke stage (indien van toepassing). Sommige scholen kiezen ervoor om een maatschappelijke stage onderdeel te laten maken van het onderwijsprogramma. In dat geval moet de school in de schoolgids benoemen hoe deze eruit ziet.
Vaststelling en publicatie
De schoolgids moet jaarlijks worden vastgesteld, waarbij de ouder- en leerlinggeleding van de MR instemmingsrecht hebben. Zo spoedig mogelijk na de vaststelling moet de schoolgids beschikbaar worden gesteld voor de ouders, leerlingen, de medezeggenschapsraad en de inspectie.
Door het voldoen aan de wettelijke vereisten, maakt de school haar beleid en werkwijze inzichtelijk voor alle belanghebbenden. Een complete schoolgids kan ouders en leerlingen een vertrouwd gevoel geven over de school en vormt de basis voor de informatieverstrekking.